ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Ένα πολύτιμο μωσαϊκό από δάση, πεδιάδες, ποτάμια, θάλασσα, νησιά, λίμνες, ορεινούς όγκους… Η χώρα μας είναι μία από τις πιο πλούσιες στον κόσμο, καθώς φιλοξενεί μια απίστευτη ποικιλία οικοσυστημάτων και ειδών. Οι σπουδαιότερες ψηφίδες αυτού του μωσαϊκού δεν είναι άλλες από τις προστατευόμενες περιοχές της ελληνικής επικράτειας.

Tι είναι όμως οι προστατευόμενες περιοχές;

Είναι οι περιοχές που φιλοξενούν τα πλέον μοναδικά, ευαίσθητα και πολύτιμα στοιχεία του φυσικού μας πλούτου. Οι προστατευόμενες περιοχές είναι ουσιαστικά τα διαμάντια της ελληνικής φύσης και προβλέπονται από την εθνική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή νομοθεσία. Δημιουργούν ένα δίχτυ προστασίας για τη βιοποικιλότητα της χώρας μας και ίσως το τελευταίο καταφύγιό της.

Το Δάσος της Δαδιάς, η γη των αρπακτικών αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εθνικά πάρκα της χώρας.

© A. Bonetti / WWF Ελλάς

Η Ελλάδα έχει θεσπίσει εθνικά πάρκα, περιοχές προστασίας της φύσης, και περιοχές απόλυτης προστασίας, ενώ έχει συμπεριλάβει περιοχές στο δίκτυο Natura 2000 (βάσει των οδηγιών για τα άγρια πουλιά (2009/147/ΕΚ) και για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ). To 2017 η Ελλάδα αποφάσισε τη σημαντική επέκταση, ειδικά στον θαλάσσιο χώρο, των περιοχών Natura 2000. Επιπλέον, έχει ορίσει περιοχές προστασίας βάσει διεθνών συμβάσεων. Στο σύνολό τους, μαζί και με άλλες κατηγορίες προστατευόμενων περιοχών, όπως οι Εθνικοί Δρυμοί που έχουν οριστεί από τον Δασικό Κώδικα, συνθέτουν το Εθνικό Σύστημα Προστατευόμενων Περιοχών.

Τι κάνει το WWF Ελλάς;

Το WWF Ελλάς επιδιώκει και προωθεί ένα αποτελεσματικό εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών, στο πλαίσιο ενός λειτουργικού συστήματος προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας. Οι παρεμβάσεις επίσης σε επίπεδο πολιτικής ως προς το φυσικό περιβάλλον είναι πολλαπλές, αφού έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες και ολοκληρωμένες προτάσεις ως προς την προστασία των δασών, ενώ προωθούμε μία πραγματικά βιώσιμη αλιεία αλλά και τη γενικότερη αειφορική στροφή της ελληνικής οικονομίας, προς ένα μοντέλο που μεταξύ άλλων θα αναγνωρίζει την αξία της βιοποικιλότητας και θα συνδράμει στην προστασία της.

Εθνικό Πάρκο, NATURA 2000, περιοχή Ραμσάρ, Διασυνορακό Πάρκο: Η Πρέσπα έχει όλα τα "παράσημα" μιας Π.Π.

© A. Bonetti / WWF Ελλάς

Επιπλέον, η πολυετής και διαρκής παρουσία μας σε διάφορες οικολογικά σημαντικές γωνιές της χώρα, μας επιτρέπει να αντλούμε εμπειρία και παραδείγματα από τα προγράμματα πεδίου στον Έβρο, τη Ζάκυνθο, τη Γυάρο, τους νησιωτικούς υγροτόπους και τις Πρέσπες, έτσι ώστε να προωθούμε σε επίπεδο εθνικής πολιτικής τις θεσμικές, νομικές και διοικητικές βάσεις για την εξασφάλιση των σημαντικών αυτών περιοχών και των ειδών που φιλοξενούν.

Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε κάπως την πολυσχιδή μας δράση για τις προστατευόμενες περιοχές της χώρας, θα εστιάζαμε στα παρακάτω:

Επιδιώκουμε την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας

Παρακολουθούμε σε μόνιμη βάση την εφαρμογή της νομοθεσίας. Με τις αξιολογήσεις και τις παρεμβάσεις μας, επιδιώκουμε την πιο αποτελεσματική προστασία των οικολογικά πιο σημαντικών περιοχών. Το WWF Ελλάς ενδεικτικά:

  • Παρακολουθεί την εφαρμογή σημαντικών για τη βιοποικιλότητα νομοθετημάτων, όπως είναι ο νόμος για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας (Ν 3937/2011, ΦΕΚ Α60), o νόμος για τους φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών (Ν 4519/2018, ΦΕΚ Α25) και το Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία μικρών παράκτιων νησιωτικών υγροτόπων (ΦΕΚ ΑΑΠ 229/19.06.2012).
  • Συμμετείχε το 2010 σε ομάδα εργασίας για τη διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα, υποχρέωση της χώρας βάσει της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Βιολογική Ποικιλότητα. Η υιοθέτηση της Στρατηγικής μέχρι σήμερα εκκρεμεί. 
  • Παρακολουθεί και προωθεί τη βελτίωση της εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τη φύση.
    • Καταγράφει την κατάσταση εφαρμογής στη χώρας μας: 2017, 2018
    • Καταθέτει προτάσεις ώστε η προστασία της φύσης να μη μείνει στα χαρτιά (Φεβρουάριος 2017) Πλήρης έκθεση | Σύνοψη
    • Προωθεί την καλύτερη εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης της ΕΕ για τη φύση, τον άνθρωπο και την οικονομία. 
    • Συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση για την επέκταση του δικτύου Natura 2000, ειδικά στον θαλάσσιο χώρο τον Ιούλιο 2016.
  • Συμμετείχε σε μία από τις μεγαλύτερες σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκστρατείες για το μέλλον της προστασίας της φύσης στην Ευρώπη, σημαίνοντας συναγερμό για τους κινδύνους που έκρυβε η αξιολόγηση των οδηγιών για τη φύση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συμβάλλοντας στο τελικό αποτέλεσμα που κατέδειξε ότι οι οδηγίες είναι κατάλληλες και ότι απαιτείται καλύτερη εφαρμογής τους:
    • Ένωση τη φωνή του με πολίτες και φορείς.
    • Κατέθεσε μαζί με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις αναλυτικές απαντήσεις στην τεχνική διαβούλευση επί της αξιολόγησης των οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΕ Μάρτιος 2015 και Απρίλιος 2015
  • Παρακολουθεί την εφαρμογή της Σύμβασης Ραμσάρ στην Ελλάδα:
    • Συνέβαλε στην προώθηση του ψηφίσματος που πρότεινε η Ελλάδα για την προστασία των νησιωτικών υγρότοπων της Μεσογείου κατά τη 12η Συνδιάσκεψη των Κρατών Μερών της Σύμβασης Ραμσάρ τον Ιούνιο 2015.
    • Στήριξε, τον Σεπτέμβριο του 2011, την πρόταση που κατέθεσε η Ελλάδα  στη Συνδιάσκεψη Μερών της Σύμβασης Ραμσάρ για ψήφισμα προστασίας των υγροτόπων της Μεσογείου.
    • Κατέθεσε, τον Νοέμβριο του 2008, υπόμνημα με αφορμή τη 10η Συνδιάσκεψη Μερών της Σύμβασης Ραμσάρ, στο οποίο περιγράφεται η ολοένα επιδεινούμενη κατάσταση του Δέλτα του Έβρου.
    • Ολοκλήρωσε, τον Φεβρουάριο του 2009, την αξιολόγηση της προστασίας και διαχείρισης των ελληνικών υγροτόπων Ραμσάρ, σε συνεργασία με άλλες δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις.
    • Μετά από την παρέμβαση του WWF στα ψηφίσματα των συναντήσεων, το 2005, το 2008 και το 2012, η Ελλάδα κλήθηκε να ενημερώσει τη Γραμματεία της Σύμβασης για τις δράσεις που έχει αναλάβει για τη διατήρηση των Υγρότοπων Ραμσαρ.
    • Ετοίμασε τον Οκτώβριο του 2005, με αφορμή την 9η Συνδιάσκεψη Μερών της Σύμβασης Ραμσάρ υπόμνημα προκειμένου να τραβήξει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας στα προβλήματα των ελληνικών υγρότοπων και να ασκήσει πίεση για την επίλυσή τους:
  • Διαβάστε επίσης τις ετήσιες εκθέσεις του WWF για την εφαρμογή της νομοθεσίας.
Τα Σεκάνια έχουν οριστεί ως ζώνη απολύτου προστασίας (Α1) με τη σύσταση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου.

© A. Bonetti / WWF Ελλάς

Καταθέτουμε τεκμηριωμένες προτάσεις για το εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών

Ο χαρακτηρισμός μιας περιοχής ως προστατευόμενης είναι μόνο το πρώτο βήμα για την προστασία των πολύτιμων αυτών θυλάκων βιοποικιλότητας. Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών που θα εξασφαλίζει την προστασία, τη διαχείριση και τη φύλαξή τους. Το σύστημα αυτό πρέπει να είναι μέρος ενός συνολικού συστήματος προστασίας της φύσης. Για τον λόγο αυτό το WWF Ελλάς:

Πιέζουμε και συνδράμουμε για την επαρκή και διαφανή χρηματοδότηση του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών

Οι ανάγκες των προστατευόμενων περιοχών είναι πολλές και απαιτούν πόρους για να ικανοποιηθούν. Είναι όμως αδύνατον οι ανάγκες αυτές να καλυφθούν μόνο από ενέργειες των σχημάτων διαχείρισης για αναζήτηση χρηματοδοτήσεων. Η αξιοποίηση των πόρων της ΕΕ αποτελεί προτεραιότητα για το WWF και για αυτόν τον λόγο:

  • Συμμετείχαμε στην υλοποίηση του έργου της ΕΕ “Βελτίωση της απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων για τις περιοχές Natura 2000». Σκοπός του προγράμματος είναι η κατανόηση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης για τις περιοχές Natura 2000 που περιέχονται στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2014-2020. Στο πλαίσιο του έργου επικαιροποιήθηκε ο Τεχνικός Οδηγός  «Χρηματοδότηση των περιοχών Natura 2000» (μέρος Ι και μέρος ΙΙ) και αναπτύχθηκε ένα Εργαλείο Αξιολόγησης των χρηματοδοτήσεων για τις περιοχές Νatura 2000. Επίσης, αναλάβαμε τη διοργάνωση σχετικών ενημερωτικών σεμιναρίων στην Ελλάδα και την Κύπρο. 
  • Συμμετείχαμε στο πρόγραμμα "Χρηματοδότηση του δικτύου Natura 2000 - Καθοδήγηση και σεμινάρια" που υλοποιήθηκε σε όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα έτη 2006-2007 και οργανώθηκαν σχετικά σεμινάρια σε Ελλάδα και Κύπρο, ενώ συντάχθηκε και ο τεχνικός οδηγός "Χρηματοδότηση του Δικτύου Natura 2000".

Συμμετέχουμε σε φορείς προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος