Τεύχος 34, Μάρτιος 2013

"Μαμά, σε παρακαλώ πολύ σκέπασε την κατσαρόλα. Κατέβασε το μάτι λίγο πιο νωρίς. Κρατάει ακόμα θερμότητα…Αμέ, πάμε για ψώνια. Επ, κάτι ξέχασες μπαμπά. Τις πάνινες τσάντες μας. Σιγά μην επιστρέψουμε με χίλιες πλαστικές σακούλες!"

Μόλις ακούσατε ένα παιδί που έχει παίξει στην τάξη του το παιχνίδι "Χρησιμοποιώ υπεύθυνα" του WWF Ελλάς, που υλοποιείται σε συνεργασία με το "ΒΙΤΑΜ". Επέστρεψε στο σπίτι κεφάτο και με διάθεση εξοικονόμησης πόρων. Έχει καταλάβει ότι οι μικρές καθημερινές μας συνήθειες στο σπίτι, ο τρόπος που αγοράζουμε και καταναλώνουμε προϊόντα, είναι σημαντικός για τον πλανήτη μας και φυσικά για την τσέπη μας. Είναι έτοιμο να αναλάβει ενεργό πόστο στην οικογένεια. Το Υπουργείο Υπεύθυνης Κατανάλωσης στο σπίτι είναι δικαιωματικά δικό του! Άλλωστε έχει ένα στόχο. Να ενημερώσει όσο περισσότερους φίλους και συγγενείς μπορεί για την υπεύθυνη κατανάλωση, να μαζέψει τις υπογραφές και τις δεσμεύσεις τους, και να πάρει μέρος στον διαγωνισμό με έπαθλο προϊόντα του WWF!

To εκπαιδευτικό παιχνίδι Χρησιμοποιώ Υπεύθυνα που θα βρειτε και θα κατεβάσετε από εδώ παίζεται στην τάξη και διαρκεί από μία έως δυο διδακτικές ώρες αλλά, αν ο εκπαιδευτικός το θέλει, αποτελεί αφορμή για project μιας ολόκληρης χρονιάς. Στο σενάριο του παιχνιδιού δυο παιδιά αποφασίζουν να κάνουν πάρτι. Προετοιμάζοντάς το αλλά και συμμαζεύοντας το σπίτι μετά, κάνουν ένα σωρό λάθη που στοιχίζουν στον πλανήτη φυσικούς πόρους. Με τις σπατάλες τους μάλιστα επιβαρύνουν και την τσέπη της οικογένειας. Οι μαθητές – παίκτες πρέπει να βρούνε τα λάθη και να τα διορθώσουν. Κερδίζει η ομάδα που βρήκε και διόρθωσε σωστά τα περισσότερα λάθη των ηρώων.

Το παιχνίδι αυτό θίγει πολλά θέματα κατανάλωσης και χρήσης αγαθών στην καθημερινή ζωή ενός νοικοκυριού, με έμφαση στις καταναλωτικές συνήθειες των παιδιών. Μετά τη λήξη του παιχνιδιού τα παιδιά της κάθε τάξης αναλαμβάνουν να ενημερώσουν όσους περισσότερους συγγενείς και φίλους μπορούν για την υπεύθυνη κατανάλωση. Μαζεύουν τα ονόματα και τις υπογραφές τους και παίρνουν μέρος στο διαγωνισμό του WWF. Η τάξη που οι μαθητές της θα ενημερώσουν συνολικά τους περισσότερους φίλους και συγγενείς, και θα δεσμευτούν για τις περισσότερες αλλαγές στην καθημερινή τους ζωή, θα κερδίσει δώρα απο την συλλογή προιόντων WWF.

Η προθεσμία υποβολής των αποτελεσμάτων στο WWF στο m.symvoulidou@wwf.gr είναι 24 Μαίου 2013. Ο διαγωνισμός και το παιχνίδι απευθύνεται σε μαθητές όλων των ηλικιών.

...και συγκεκριμένα θα βρίσκεται αυτό το Σάββατο στα Εκπαιδευτήρια Σ. Αυγουλέα-Λιναρδάτου για μια παρουσίαση με θέμα
"Από τα επιτραπέζια του χθες στις web εφαρμογές του σήμερα: Oikoskopio kids - Oikoskopio – περιβαλλοντική εκπαίδευση στην τάξη" στο πλαίσιο της ης Διημερίδας "Τεχνολογίες Αιχμής στην Εκπαιδευτική Πράξη" 4 που πραγματοποιείται με την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και θα λάβει χώρα στις 2 & 3 Μαρτίου 2013.

Στόχος της διημερίδας μπορούν είναι να δοθεί βήμα σε αξιόλογους εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές που προέρχονται είτε από το δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να παρουσιάσουν μέρος της δουλειάς τους και να καταθέσουν τις προτάσεις τους με επιδιωκόμενο αποτέλεσμα τη βελτίωση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. Επίσης οι επισκέπτες που θα παρακολουθήσουν τις εργασίες της διημερίδας θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις δυνατότητες που τους παρέχουν οι Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών, να ανταλλάξουν ιδέες και πρακτικές αξιοποίησης των σύγχρονων εκπαιδευτικών εργαλείων και να ενσωματώσουν δημιουργικά τις νέες τεχνολογίες στη διδακτική τους καθημερινότητα.

Στη διάθεση των ενδιαφερομένων τίθενται οι χώροι και η υλικοτεχνική υποδομή των Εκπαιδευτηρίων για ένα ολόκληρο διήμερο, στη διάρκεια του οποίου θα πραγματοποιηθούν 85 παρουσιάσεις και εργαστήρια σε διαδραστικούς πίνακες και 7 κεντρικές ομιλίες

Διαβάσαμε πρόσφατα για την πτώση των επιδόσεων των μαθητών, εξαιτίας της κρίσης και της απαισιοδοξίας που φέρνει αυτή. Η σχετική έρευνα δείχνει ότι το 87% των μαθητών έχει πάψει να προσπαθεί. Επειδή, λένε, δεν υπάρχουν προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης.

Αναρωτιέται κανείς γιατί δεν είναι κοινά αποδεκτό ότι ο σκοπός της προσπάθειας για μόρφωση και καλές επιδόσεις δεν είναι ούτε ο βαθμός, ούτε η εισαγωγή σε κάποια Σχολή με σκοπό την επαγγελματική αποκατάσταση. Η μόρφωση είναι ο τρόπος να σμιλέψεις τον εαυτό σου, να αποκτήσεις μορφή.

Ποιος όμως είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην καλλιέργεια αισθήματος αισιοδοξίας, ενθουσιασμού και έρωτα για τη ζωή; Αυτά τα θέματα θίγει η Νel Noddings στο βιβλίο της “Happiness and Education”. Το βιβλία αφορά τη φιλοσοφία της εκπαίδευσης και χτίζει πάνω στη γνωστή παιδαγωγική θεωρία του John Dewey.

Στα σχολεία, παρά τα γνωστά προβλήματα που όλοι γνωρίζουμε και που εκθέτει η Νoddings, τα παιδιά μαθαίνουν καινούργια πράγματα, επιβραβεύονται, κάνουν φίλους, η ζωή τους αποκτά νόημα μέσα από την επαφή με το σύνολο. Αποκτάν ταυτότητα, χτίζουν τον εαυτό τους μέσα από τον Άλλον. Ιδανικότερος δρόμος προς την ευτυχία υπάρχει;

Η συγγραφέας είναι από τις Ηνωμένες Πολιτείες όπου η ευτυχία είναι αξία – καμιά φορά είναι ακόμη και επιστήμη. Εμείς, οι σκυθρωποί Ευρωπαίοι, συχνά χαμογελάμε ειρωνικά με την μανία των Αμερικανών για ευτυχία. Τι οδηγοί αυτοβοήθειας, τι να τρέχουν στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή για ψύλλου πήδημα, τι σεμινάρια life coaching όλα αυτά μας κάνουν να κρατάμε αποστάσεις ασφαλείας. Ωστόσο οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να βρουν αιτίες και τρόπους να αισθάνονται γαλήνιοι και εύθυμοι χωρίς να στερούνται σοβαρότητας ή σοφίας. Αν δεις τη ζωή σαν ένα παιχνίδι (ο Homo ludensείναι μέσα μας) που προσφέρει ευκαιρίες για απόλαυση, τότε ο ιδανικός χώρος για να μάθεις να παίζεις σωστά είναι το σχολείο. Εκεί μαθαίνεις ότι η μόρφωση, η παιδεία είναι ταυτόχρονα η εκμάθηση της τέχνης της ευτυχίας.

Φανταστείτε έναν άνθρωπο που έχει δημιουργική περιέργεια, που του αρέσει να μαθαίνει καινούργια πράγματα και να δημιουργεί, που ξέρει να επικοινωνεί με τους άλλους , που έχει αξίες και ιδανικά (αν και αυτή η τελευταία λέξη έχει καταταλαιπωρηθεί…). Μπορείτε να τον φανταστείτε απελπισμένο και εντελώς δυστυχισμένο. Και στις μεγαλύτερες κακοτυχίες θα βρει τρόπους όχι μόνο να επιβιώσει, να ανακουφιστεί και να αρχίσει να βρίσκει λύσεις, αλλά και να κάνει από την κακοτυχία κάτι ωφέλιμο. Όλα αυτά τα μαθαίνει κανείς στη σχολική τάξη. Ή τουλάχιστο θα έπρεπε να το μαθαίνει. Γιατί η εκπαίδευση είναι κάτι πολύ περισσότερο από τη συσσώρευση γνώσεων. Είναι η εκμάθηση της τέχνης της ζωής.

"Καλωσήρθες. Τακτοποίησε τα πράγματά σου και βάλε την ποδίτσα σου". Έτσι με υποδέχτηκαν στον Παιδόκηπο Waldorf. Ήμουν η εξαίρεση γιατί τα παιδιά του παιδόκηπου δεν χρειάζονταν οδηγίες, ήξεραν τι να κάνουν. Η μέρα ξεκινά με ελεύθερο παιχνίδι. Η ομάδα είναι ανάμικτη, 3 έως 6 ετών. Κάποια κορίτσια έχουν ντυθεί με αέρινα χρωματιστά πανιά, φορώντας στο κεφάλι κορώνα και παίζουν 'οικογένεια', πίσω από ένα παραβάν. Μερικά αγόρια είναι γύρω από ένα ξύλινο κουτί μακρύ σαν κασόνι που άλλοτε είναι σκάφος, άλλοτε φορτηγό, που αποσυναρμολογείται. Τα παιχνίδια μόνο από φυσικά υλικά, χειροποίητα, τα χρώματα επιλεγμένα. Η παιδαγωγός, μονίμως απασχολημένη με κάτι, σαν τη μαμά στο σπίτι, ετοιμάζει την επόμενη δραστηριότητα. Αυτή εισάγεται με τραγούδι, χωρίς ανακοίνωση ή εντολή, κάτι σαν συνθηματικό για να αρχίσουν τα παιδιά να τακτοποιούν τα παιχνίδια τους πριν καθίσουν για τη δραστηριότητα ή το κολατσιό. Το φαγητό έχει ετοιμάσει μία μαμά. Σήμερα είναι ψητά μήλα με ξηρούς καρπούς και σουσάμι. Κάθε παιδί κάθεται στη θέση του μόνο του και όποιο είναι η σειρά του σερβίρει, ενώ ένα άλλο κρατάει την τεράστια κεραμική πιατέλα. Κάποιο άλλο είχε πριν ανάψει το κερί στο τραπέζι. Αφού βοηθήσουν όλα στο μάζεμα του τραπεζιού, λίγη εκτόνωση με ελεύθερο παιχνίδι και μετά η ώρα για τον πρωινό κύκλο: κινήσεις ευρυθμίας και τραγούδι με θέμα τις διάφορες εποχές, τις αλλαγές της φύσης, τα επαγγέλματα. Πιο αργά είναι η ώρα για εξόρμηση στον κοντινό λόφο. Βρέξει χιονίσει, κυριολεκτικά. Χειροποίητα πλεχτά σκουφάκια, μπουφάν, γαλότσες, κώνος για σήμανση στο δρόμο, φαρμακείο και το σκοινί που συναρμολογεί το τρένο, στο προσκήνιο, σε ετοιμότητα. Κάθε παιδί παίρνει τη θέση του στο τρένο, γίνονται ‘ταιράκια’ εκτός από τον οδηγό. Σκαρφαλώνουν στο λόφο, τρέχουν ελεύθερα, εξερευνούν, κάνουν ισορροπία σε χωμάτινους λόφους και τσουλήθρες. Εξαιρετικά ακριβείς στην κίνησή τους, χωρίς να πέσουν αυτοί οι τρίχρονοι έως εξάχρονοι ακροβάτες, σου κόβουν πραγματικά την ανάσα.

Πίσω στον παιδόκηπο η ώρα του παραμυθιού. Η αφήγηση ξεκινάει από την παιδαγωγό συνοδεία μιας μικρής άρπας. Η ιστορία επαναλαμβάνεται για μία εβδομάδα καθημερινά. Η επανάληψη θα βοηθήσει τα παιδιά να εμπεδώσουν τις έννοιες και τις αξίες, που είναι κρυμμένες στην ιστορία. Η μέρα κλείνει ήρεμα, απαλά.

Στο Waldorf "o κόσμος είναι καλός" για το παιδί προσχολικής ηλικίας. Και το μικρό παιδί μιμείται τους γύρω του με εμπιστοσύνη και αφοσίωση προς την καλοσύνη του κόσμου. Η μίμηση είναι ο μόνος τρόπος που μαθαίνει σε αυτό το στάδιο της ζωής του. Ο κύκλος, η ευρυθμία, οι ελεγχόμενες κινήσεις βοηθούν να αναπτύξει το νευροαισθητηριακό του σύστημα. Ο παιδόκηπος είναι μια μικρή κοινωνική οικογένεια που βοηθάει την εξέλιξη του παιδιού στον κόσμο των μεγάλων.

Αχ πως το λένε αυτό το πουλί; Αυτό το μανιτάρι τρώγεται ή όχι; Τι όμορφη πεταλούδα! Που αλλού υπάρχει άραγε; Όλα όσα θα θέλατε αν ξέρετε για είδη που δεν θα μπορούσατε να φανταστείτε θα τα βρείτε σε ένα πολύ χρήσιμο πρόγραμμα αναγνώρισης ειδών (ερπετά, πουλιά, δέντρα, αγριολούλουδα, πεταλούδες, μανιτάρια, πετρώματα ... κι ότι άλλο μπορείτε αν φανταστείτε).

Το πρόγραμμα που μπορείτε να το κατεβάσετε στον υπολογιστή η το κινητό σας είναι στα αγγλικά, αλλά περιλαμβάνει και τις λατινικές ονομασίες. Πιστευουμε ότι θα σας φανεί πολύ ενδιαφέρον. Δεν έχετε απρά να το δοκιμάσετε.

Απόκριες και τα ζώα, αληθινά και μυθικά, είχαν πάντα, την τιμητική τους. Το ίδιο και η μάσκα. Ευκαιρία λοιπόν να μεταμφιεστούν οι μικροί μας φίλοι σε απειλούμενα ζώα και να ζήσουν το μύθο της τίγρης, του ελέφαντα, του λύκου, της αρκούδας, του γορίλα και των τόσων άλλων ζώων που σε λίγο θα τα διαβάζουμε μόνο στα παραμύθια. Στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Γαλατσίου λοιπόν, στο Καμίνι, στη βιβλιοθήκη περιμένουμε τα σχολεία της περιοχής για ένα διαφορετικό Καρναβάλι Ζώων.

Πότε: Την Τσικνοπέμπτη, από τις 9.00 ως το σχόλασμα! Δήλωση συμμετοχής: Στη βιβλιοθήκη του Δήμου Γαλατσίου, στο 210 2848 212

Είναι δυνατό να αναπτυχθεί ένα ολόκληρη οικοσύστημα μέσα σε μια σφραγισμένη γυάλα, ξεχασμένη από τον καιρό του Νίξον κάτω από τη σκάλα; Ναι, είναι δυνατόν, χάρη στην απίστευτη προσαρμοστική δύναμη των φυτών! Αυτό διαβάσαμε στο Bήμα Science, εντυπωσιαστήκαμε, και είπαμε να το μοιραστούμε μαζί σας και να σας εμπνεύσουμε για πειράματα κηπουρικής.

Ας γυρίσουμε τον χρόνο πίσω. Πάσχα του 1960. Ο Ντέιβιντ Λάτιμερ, ένας 80χρονος σήμερα συνταξιούχος ηλεκτρολόγος μηχανολόγος που ζει στο Σάρευ της Αγγλίας, φύτεψε σε μια γυάλα ένα φυτό. Εκείνη την εποχή οι μικρογραφίες κήπων σε γυάλες ήταν πολύ της μόδας. Ο κ. Λάτιμερ πήρε μια γυάλα που όγκος της ξεπερνούσε τα 45 λίτρα, τοποθέτησε πολύ χώμα και έβαλε, με τη βοήθεια ένα σύρματος, τέσσερα φυτάρια μεταξύ των οποίων και ένα είδος κισσού. Κανένα από αυτά δεν ευδοκίμησε εκτός από μια τραντζεσκάντια, ένα φυτό που ίσως έχετε δει στην πράσινη ή μωβ εκδοχή του σε διάφορα μέρη στην Ελλάδα. Το αξιοπερίεργο είναι ότι ο κήπος αυτός υπάρχει ακόμη ενώ από το 1972 είναι αποκλεισμένος από το περιβάλλον. Ο κ. Λάτιμερ πότισε για μια τελευταία φορά το φυτό, έβαλε πώμα στη γυάλα και την έκλεισε αεροστεγώς. Από τότε η τραντζεσκάντια μεγαλώνει μόνη της ενώ τα τελευταία χρόνια η γυάλα δεν έχει αλλάξει θέση. Είναι κάτω από τη σκάλα του σπιτιού του κ. Λάτιμερ. Στο σημείο που βρίσκεται φτάνει το ηλιακό φως από το παράθυρο.

Το κλειδί στην επιτυχία αυτού του εγχειρήματος κρύβεται στην ιδανική ποσότητα νερού με την οποία πότισε ο κ.Λάτιμερ το φυτό. Αν ήταν περισσότερο, ίσως η αυξημένη υγρασία να είχε ευνοήσει τη δημιουργία μυκήτων που θα εμπόδιζαν την ανάπτυξη του φυτού.

Στη γυάλα αυτή δημιουργήθηκε ένα μικρό οικοσύστημα που βρίσκεται σε ισορροπία: το φυτό, οι μικροοργανισμοί που βοηθούν στην ανακύκλωση των συστατικών και το ηλιακό φως είναι οι καθοριστικοί παράγοντες. Ένας τέλειος κύκλος ζωής συντηρείται: Το φυτό φωτοσυνθέτει με τη βοήθεια του ήλιου. Τα φυτά που πέφτουν από το φυτό αποσυντίθενται στο χώμα με τη βοήθεια των μικροοργανισμών. Η αποσύνθεση απελευθερώνει θρεπτικά συστατικά που απορροφώνται από το χώμα. Απελευθερώνει και διοξείδιο του άνθρακα που χρησιμοποιείται από το φυτό στην φωτοσύνθεση. Το νερό που προσλαμβάνεται από το φυτό απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα μέσω της διαπνοής των φύλλων. Οι υδρατμοί υγροποιούνται και πέφτουν πάλι στο έδαφος. Κι ο κύκλος της ζωής ξαναρχίζει…

Δεν είναι ένα καταπληκτικό μάθημα ζωής αυτή η γυάλα; Υποκλινόμαστε στα φυτά για την καταπληκτική προσαρμοστικότητά τους!

Πηγή Bήμα Science

Η δαγκάνα του αστακού, ένα μπιμπερό ποντίκι, οι Μαλτέζικοι σκύλοι και άλλα θαυμάσια ζώα … Τα ζωόμορφα αγγεία εμφανίζονται στην αρχαία τέχνη της Μεσογείου πολύ νωρίς, ήδη από τη νεολιθική εποχή. Οι κεφαλές των ζώων αποδείχτηκαν μάλιστα ιδιαιτέρως κατάλληλες για τα ρυτά, μια κατηγορία αγγείων που χρησιμοποιούνταν σε θρησκευτικές τελετές ή συμπόσια και είχαν πολύ μεγάλη μορφολογική ποικιλία. Τα ρυτά ονομάζονται έτσι γιατί έχουν δύο οπές και συνεπώς το υγρό που περιέχουν διαρκώς ρέει. Από τη μια μεγαλύτερη οπή γεμίζει το σκεύος, από την μικρότερη στάζει ή ρέει σιγά-σιγά το υγρό. Η ζωομορφική απόδοση δίνει τη δυνατότητα να ζωντανέψει η λειτουργία του σκεύους περισσότερο όταν δημιουργείται η εντύπωση ότι το υγρό χύνεται από το στόμα ενός ζώου. Τα ζωόμορφα αγγεία έγιναν ιδιαιτέρως δημοφιλή και ιδιαιτέρως περίτεχνα από τον 5ο αιώνα π.Χ. όταν η αττική αγγειοπλαστική φθάνει στο απόγειό της. Είναι η εποχή που η δεξιοτεχνία των αγγειοπλαστών του αθηναϊκού κεραμεικού φθάνει σε τόσο υψηλό επίπεδο ώστε αποδίδει γλυπτικά με εξαιρετικό νατουραλισμό είτε πλήρως ζωόμορφα αγγεία, όπως είναι οι ασκοί, είτε τις κεφαλές ζώων που κοσμούν την απόληξη των κλασικών ρυτών. Αυτή η δεξιοτεχνία μεταλαμπαδεύεται γρήγορα στη Νότια Ιταλία, από όπου προέρχονται πολλά εξαιρετικά δείγματα. Από τον 5ο αιώνα ως και τη ρωμαϊκή εποχή παράγεται ένας μεγάλος αριθμός τέτοιων αγγείων και η συνολική παρουσίασή τους είναι βέβαια πρακτικά αδύνατη.

Aξίζει να συλλέξει κανείς μερικά σπάνια και ιδίως εκφραστικά φυσιοκρατικά δείγματα και να συνθέσει έτσι έναν ιδιότυπο ζωολογικό κήπο που περιλαμβάνει μερικές πραγματικά θαυμάσιες απεικονίσεις ζώων. Ας ξεκινήσουμε όμως με μερικά δείγματα ζωόμορφων αγγείων από το προϊστορικό Αιγαίο και από διάφορες ύλες γιατί νέχουν κι αυτά, παρά τη σχηματοποίησή τους, ιδιαίτερο ενδιαφέρον και δίνουν ένα στίγμα για ό,τι πρόκειται να ακολουθήσει τους επόμενους αιώνες.

Πηγή: LIFO.